W 100-lecie urodzin Tadeusza Różewicza sejm postanowił oddać hołd jego artystycznemu dorobkowi. W uchwale sejmowej podkreślono, że: „filozoficzna i egzystencjalna głębia obecna w twórczości Różewicza ma charakter uniwersalny, dzięki czemu nie tylko trafia do odbiorców z całego świata, ale jeszcze długo będzie oddziaływać na współczesną literaturę polską”.
Tadeusz Różewicz to jeden z najwybitniejszych pisarzy polskich. Był poetą, dramaturgiem, satyrykiem, a nawet autorem scenariuszy filmowych. Urodził się 9 października 1921 roku w Radomsku. Rodzice – Władysław i Stefania – wiedli skromne życie. Poeta miał dwóch braci – Janusza i Stanisława. Już w dzieciństwie przejawiał wielkie zainteresowanie literaturą. Jak sam wspominał, w jesienno-zimowe wieczory w jego domu czytało się na głos dzieła Prusa, Sienkiewicza, Reymonta, Żeromskiego. Również ze starszym bratem nocą, nakryci kołdrą czytali powieści przygodowe.
Oddziaływanie starszego brata na poetę było niewątpliwie. To Janusza wciągną go w działalność konspiracyjną, w oddziale leśnym Armii Krajowej walczył do 1944 roku. Wtedy też zadebiutował tomikiem poezji i opowiadań „Echa leśne”. Młodość pisarza przypadła na trudne lata wojny i wczesny okres powojenny. Śmierć Janusza była dla niego wielkim ciosem.
W czasie, kiedy walczył w AK, wydał zbiór poezji i opowiadań „Echa leśne”. Po wojnie podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, na wydziale historii sztuki, jednak ich nie ukończył. Za właściwy debiut uznaje się tomik „Niepokój” z 1947 roku, który podobnie jak „Czerwone rękawiczki” są zapisem wojennego koszmaru. Przeżycia te mocno wpłynęły na język – poeta używał prostych, pozbawionych ozdobników form. Stworzył „poezję po Oświęcimiu” – tzn. znalazł nowy sposób wyrażania uczuć i przeżyć po koszmarze jaki rozegrał się w trakcie drugiej wojny światowej. Jego fraza poetycka została uznana za IV system wersyfikacyjny. W Krakowie przyjaźnił się z reprezentantami neoawangardy krakowskiej: Tadeuszem Kantorem, Jerzym Nowosielskim, Andrzejem Wróblewskim, Andrzejem Wajdą. W 1950 r., przeniósł się do Gliwic, gdzie poślubił Wiesławę Kozłowską i doczekał się dwóch synów: Kamila i Jana. Niestety poeta żył w biedzie i niesławie. Sytuacja zmienia się dopiero po śmierci Józefa Stalina w 1953 roku i odwilży gomułkowskiej.
W 1959 powstała „Kartoteka” – najbardziej rewolucyjne dzieło Różewicza, inspirowane dokonaniami Samuela Beckett, Eugene’a Ionesco. Teatr absurdu w wykonaniu Różewicza w opinii krytyków, był tak dalece awangardowy, że uważano, iż jest nie do zrealizowania. Jednak sztuka została przetłumaczona na wiele języków i wystawiana na polskich i zagranicznych scenach. Różewicz to także scenarzysta filmowy. Wspólnie z młodszym bratem Stanisławem stworzył 9 filmów, m.in.: „Świadectwo urodzenia”, „Samotność we dwoje” czy „Drzwi w murze”.
1968 przeprowadził się do Wrocławia, gdzie mieszkał do końca swoich dni. Zmarł 24 kwietnia 2014 roku. Ale nie spoczął na żadnym wrocławskim cmentarzu, ale na cmentarzu obok kościoła Wang w Karpaczu.
W historii kultury polskiej zajął zaszczytne miejsce. Stanisław Grochowiak tak opisał jego postać: „Po wojnie nad Polską przeszła kometa poezji. Głową tej komety był Różewicz, reszta to ogon”. Czesław Miłosz poświęcił poecie wiersz „Do Tadeusza Różewicza, poety”.
Najważniejszych dzieł Artysty:
- tomy poezji: „Niepokój”, „Czerwona rękawiczka”, „Zawsze fragment”, „Matka odchodzi”, „Nożyk profesora”.
- dramaty: „Kartoteka”, „Stara kobieta wysiaduje”, „Białe małżeństwo”, „Do piachu”, „Pułapka”, „Świadkowie, albo nasza mała stabilizacja”.
- scenariusze filmowe: Trzy kobiety”, „Miejsce na ziemi”, „Głos z tamtego świata”, „Piekło i niebo”.
Odznaczenia:
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski,
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal Wojska Polskiego,
- Krzyż Armii Krajowej,
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
- Order Ecce Homo.
